ثبت وقایع و موضوعات بکر دفاع مقدس در اولویت قرار گیرد

به گزارش روابط عمومی حوزه هنری استان یزد، به مناسبت سالروز حماسه پاتک زید، کتاب «خانه عموحسین»؛ روایت ایثار، مقاومت، جانفشانی و ابتکارات رزمندگان یزدی در این حماسه تاریخی و دوران دفاع مقدس، شامگاه 24 مهر با حضور جمعی از خانواده‌های معظم شهدا، فرماندهان، ایثارگران و رزمندگان دفاع مقدس در «خانه شهید اردکان» رونمایی خواهد شد.

این اثر به قلم مصطفی زمانی‌فر در 250 صفحه به همت حوزه هنری استان یزد همزمان با هفته دفاع مقدس توسط انتشارات سوره مهر منتشر شده است.

خالق کتاب «خانه عموحسین» درخصوص این اثر گفت: فکر و ایده تولید اثر برای ثبت و بازخوانی ماجرای پاتک یزدی‌ها معروف به پاتک زید که 25 مهرماه 1363 در خط پدافندی کوشک و محدوده پاسگاه زید اتفاق افتاد، به سال 1396 برمی‌گردد. با توجه به اطلاعاتی که در طول چندین سال مصاحبه و معاشرت با فرماندهان و رزمندگان یزدی دفاع مقدس به دست آورده بودم، می‌دانستم که نوشتن کتابی که چنین اتفاق مهمی را روایت کند، خیلی مهم و ضروری است. پس از گفتگو با رئیس حوزه هنری یزد و مسئول واحد فرهنگ و مطالعات پایداری این نهاد و حمایت حوزه هنری از طرح، مراحل مختلفی از جمله مطالعات کتابخانه‌ای، پژوهش‌ها و تحقیقات میدانی، مصاحبه‌ها، جستجو و بررسی اسناد موجود اعم از مدارک کاغذی، عکس‌ها، فیلم‌ها و... انجام شد تا به اصطلاح کار پخته و آماده نوشتن شود.

وی با بیان اینکه این اثر مکتوب یک مستند واقعی است، افزود: در مدت زمان نوشتن کتاب، آنچه بیشتر مد نظرم قرار داشت این بود که جنبه مستند، واقعی و مرجع بودن اثر در هر صورت حفظ شود. در دو سالی که نوشتن اثر به طول انجامید بعد از توکل به خدا، از شهدای دلاور پاتک زید که عکس آن‌ها زینت‌بخش کتاب است، مدد خواستم که بتوانم به درستی از عهده چنین امر مهمی برآیم.

این نویسنده و پژوهشگر دفاع مقدس با اشاره به اینکه خانه عمو حسین روایتگر یک واقعه تاریخی و حماسی دفاع مقدس است، ادامه داد: ارتش مجهز رژیم بعث صدام در روز 25 مهر 1363 تهاجم گسترده‌ای در منطقه کوشک و خط پدافندی زید که حفاظت آن برعهده تیپ ‌ 18‌ الغدیر یزد بود، آغاز ‌کرد اما این یورش غیرمنتظره با پاتک به موقع، دفاع جانانه و مقاومت رزمندگان یزدی مواجه و دشمن مجبور به عقب‌نشینی ‌شد. این حماسه‌ پیروزمندانه‌ برگ زرینی در تاریخ افتخارات و مجاهدت‌های رزمندگان یزدی است که باید ثبت و ضبط و به نسل‌های آینده منتقل ‌شود.

زمانی‌فر با اشاره به حوادث و وقایع گفته نشده و ثبت نشده دفاع مقدس بیان کرد: در تبیین و ثبت خاطرات و وقایع دفاع مقدس باید بیش از پیش به زیست بوم استان‌ها و مناطق مختلف کشور توجه شود. وقایع ناگفته و نانوشته دفاع مقدس به پهنه ایران اسلامی پراکنده و گسترده است. با حمایت جدی از پژوهشگران و نویسندگان دغدغه‌مند هر روز سوژه‌ها و ابعاد تازه‌تری از نبرد هشت ساله ملت مقاوم ایران اسلامی، کشف و نمایان خواهد شد چرا که به فرموده رهبر معظم انقلاب اسلامی «این جنگ [جنگ هشت ساله‏] حقیقتاً یک گنجِ تمام‌نشدنى است».

این نویسنده دفاع مقدس معتقد است پرداختن به سوژه‌ها و موضوعات بکر و دست نخورده جنگ باید در اولویت قرار گیرد و برنامه جامع و گسترده‌ای درخصوص موضوعات ناپیدا و نهفته دفاع مقدس تعریف، تدوین و اجرا شود تا خاطرات و وقایع جبهه‌ها و پشت جبهه و نیز حضور مردم در دفاع از این مرز و بوم ثبت، مستند و ماندگار شود.

وی ادامه داد: از این رو به سراغ موضوعات بومی و اثرگذار استان یزد در دفاع مقدس رفتم؛ واقعه پاتک زید یکی از این موضوعات برجسته و جذاب بود و علاقه و آشنایی قبلی با این واقعه موجب شد آن را بازخوانی و روایت کنم.

زمانی‌فر حفر تونل توسط مقنی‌ها و رزمندگان یزدی در منطقه عملیاتی پاسگاه زید را از نکات قابل توجه و برجسته کتاب برشمرد و افزود: سعی کردم علاوه بر ارائه اطلاعات مستند و تاریخی عملیات، با بهره‌گیری از درون مایه طنز و روایت زندگی رزمندگان در آن منطقه بر گیرایی و لطافت اثر بیفزایم تا برای هر مخاطبی جذاب و شیرین باشد.

این پژوهشگر با اشاره به ابتکارات یزدی‌ها در دفاع مقدس خاطرنشان کرد: رزمندگان و مقنی‌های یزدی در دوران دفاع مقدس نقش برجسته‌ای ایفا کردند که نمونه آن حفر بیش از 400 متر تونل در عملیات فتح‌المبین که کلید پیروزی این عملیات شد و همچنین حفر حدود 100 متر تونل در منطقه زید و ... است.   

وی ادامه داد: برای پرهیز از کارهای کلیشه‌ای‌ و مباحث تکراری، روایت‌ها حول محور اصلی که استقرار تیپ ۱۸ الغدیر در منطقه و پاسگاه زید بود با حفظ اصالت و سادگی، تنظیم و با اندکی پرداخت به منظور خارج شدن روایت از حالت خام عرضه شده است.

نویسنده «خانه عموحسین» درباره انتخاب نام کتاب گفت: در منطقه کوشک یا پاسگاه زید رزمنده‌ای به نام «حسین میرجهانی» در میان رزمنده‌های یزدی حضور داشت. او اهل شهرستان اردکان یزد بود که البته در سال ۹۷ در سن 84 سالگی درگذشت. وی نقش مهم و تأثیرگذاری در حفر تونل و کانال داشت. در جبهه، رزمندگان یزدی به او «عمو حسین» می‌گفتند. عمو حسین در خانه خودش که همان تونل بود کار می‌کرد، به همین سبب این نام را برای کتاب انتخاب کردم.

زمانی‌فر اظهار کرد: متن کتاب در سه فصل به هم پیوسته به صورت روان، دلنشین، ساده و جذاب تنظیم و روایت شده تا هر مخاطبی با هر سطح معلومات و اطلاعات، بتواند بهره خود را از کتاب ببرد. خواننده ابتدا با شرایط تیپ مستقل 18 الغدیر در زمان تحویل گرفتن خط پدافندی زید یا کوشک، موقعیت منطقه و روحیات رزمندگان این یگان آشنا می‌شود، سپس عموحسین وارد ماجرا می‌شود و نقش‌آفرینی و هنرنمایی می‌کند.

وی افزود: در پایان کتاب نیز ماجرای پاتک زید که نقطه اوج ایثار و مجاهدت‌ رزمندگان یزدی‌ در برابر دشمن بعثی است، آورده شده است.

زمانی‌فر با بیان اینکه متن کتاب و شیوه روایت آن تلفیقی از یک روایت مستند از زاویه دید یک دانای کل به همراه خاطرات است، ادامه داد: مرجع و منبع تمام محتوای کتاب نیز در پایین هر صفحه به صورت پانویس درج شده تا چنانچه خواننده تمایل داشت اطلاعات بیشتری به دست آورد به آن مراجعه کند.

وی ضمن تشکر از فرماندهان و رزمندگان نقش‌آفرین در حماسه پاتک زید که بدون چشمداشت با پاسخ به ابهامات به اعتبار، غنا و سندیت این اثر کمک کردند، از حوزه هنری یزد و انتشارات سوره مهر نیز به خاطر دقت نظر در طراحی جلد، تایپوگرافی، ترکیب رنگی و نوع کاغذ کتاب قدردانی کرد و آن را ثمره همکاری و همفکری یک مجموعه دانست.

زمانی‌فر درباره مخاطب کتاب اظهار داشت: به نظرم خانه عموحسین با این‌که جنبه تاریخی دارد ولی از روایت خشک و خسته کننده فاصله گرفته و مخاطبش عام است و قشر جوان و بزرگسال می‌توانند آن را مطالعه کنند.

وی با اشاره به اهمیت و دشواری راستی‌آزمایی مطالب جمع آوری شده در بازروایی وقایع دفاع مقدس که سال‌ها از آن می‌گذرد، گفت: بخش زیادی از اطلاعات و اسناد با مصاحبه از افراد مطلع و نقش‌آفرین در وقایع محقق و به دست می‌آید. در این میان، تناقض‌هایی هم از یک اتفاق واحد، وجود داشت و افراد مختلف تعریف‌های متعددی داشتند که تطبیق و راستی‌آزمایی آن‌ها یک بخش عمده، مهم، دشوار و زمان‌بر بود.

این نویسنده درج اسامی مصاحبه شوندگان به همراه عکس‌شان در آخر کتاب را از دیگر محاسن این اثر برشمرد و گفت: در چنین کتابی که یک واقعیت مستند به حساب می‌آید و خیال نویسنده در آن دخیل نیست، به نظرم استفاده از پاورقی برای اقناع مخاطب و ارائه اطلاعات تکمیلی لازم است.

به گفته وی معرفی 28 شهیدی که عکسشان به همراه پاراگرافی از وصیت‌نامه ‌آنها در صفحات جداگانه در انتهای کتاب طراحی و چاپ شده از نکات قابل توجه کتاب است.

این نویسنده یزدی با اشاره به لزوم گسترش فعالیت‌های هنری و ادبی به‌ویژه کتب دفاع مقدس اظهار داشت: باید از ظرفیت و توانمندی ناشران استانی در این زمینه بیشتر استفاده شود چراکه در حوزه دفاع مقدس کارهای زیادی بر زمین مانده و همه باید کمک کنیم تا وقایع و خاطرات ناگفته آن دوران حفظ، ثبت و مستند شود.

وی در پایان ابراز امیدواری کرد خانه عموحسین هرچند اندک بتواند گوشه‌ای از ایثار، جانفشانی، شجاعت، خلاقیت و مقاومت رزمندگان یزدی در دفاع مقدس را بازگو و فداکاری و مجاهدت شهدا و رزمندگان اسلام را به نسل‌های آینده منتقل کند و مورد توجه علاقه‌مندان و دوستداران کتاب قرار گیرد.

مصطفی زمانی‌فر متولد 1360 در روستای سرو علیا شهرستان اردکان، دارای مدرک کارشناسی ارشد ادبیات عامه است. وی از سال ۸۹ با قدم گذاشتن در فضای مصاحبه و تاریخ شفاهی وارد عرصه پژوهشگری دفاع مقدس شد و از سال ۹۴ فعالیت جدی در عرصه نویسندگی را آغاز کرد و «خانه عمو حسین» پنجمین اثر اوست.

«سالار تکریت» خاطرات جانباز و آزاده دفاع مقدس سید حسین سالاری نیز از دیگر آثار این نویسنده است که به همت حوزه هنری یزد توسط انتشارات سوره مهر منتشر شده است.