فیلم سینمایی «فاطیما؛ روز سیزدهم»

 

به گزارش روابط عمومی حوزه هنری استان یزد، غلامحسین دشتی در یکصد و پانزدهمین نشست تخصصی باشگاه فیلم حوزه هنری یزد که به اکران و بررسی فیلم سینمایی «فاطیما؛ روز سیزدهم» ساخته دومینیک و یان هیگینز، اختصاص داشت، گفت: در خصوص ماهیت این فیلم دو نظر وجود دارد که هم مورد تأیید هست و هم نیست.

 

وی افزود: ماجرای این فیلم بیش از یک قرن پیش اتفاق افتاده و شاید هیچ ربطی به حضرت فاطمه زهرا(س) نداشته باشد زیرا در هیچ کدام از منابع معتبر شیعه یا نظر کارشناسان دینی و صاحب‌نظران، خیلی روشن و شفاف در این‌باره گفتمان فراگیر بیان نشده است.

 

این مدرس دانشگاه ادامه داد: ابراهیم حاتمی‌کیا کارگردان مطرح کشورمان در سال 1387 در سفر به کشور پرتغال، تحقیقات وسیعی را در این رابطه انجام می‌دهد و گزارش آن را به یکی از مؤسسه‌های فرهنگی ارائه می‌کند که آن گزارش حاکی از این است که این واقعه هیچ ربطی به حضرت فاطمه(س) ندارد.

 

دشتی در خصوص نام «فاتیما»(فاطیما) اظهار کرد: نام این شهر، برگرفته از اسم دختر یکی از امرای اندلسی است که در قرن 12 میلادی پس از اسارت توسط مسیحیان، به مذهب کاتولیک در آمده و همسر کنتی محلی شده است و این نام ربطی به فاطمه دختر پیامبر اسلام ندارد. این نامگذاری در قرن 12 بوده ولی واقعه فاطیما در اوایل قرن بیستم روی می‌دهد.

 

وی با اشاره به استفاده‌‌های سیاسی از این ماجرا گفت: ارتباط این واقعه با جنگ جهانی، ظهور کمونیسم، استفاده مسیحیان کاتولیک و کلیسا از این امور برای تأیید خود و ... از جمله این موارد است.

 

این پژوهشگر در بخش دیگر سخنان خود اظهار داشت: دین اسلام درحالی که بسیار واقع‌گرا است، بسیار رازآلود است. حروف مقطعه که در ابتدای برخی از سوره‌های قرآن آمده‌ مهمترین نمونه این رازآلودگی است. اگر به این فیلم از دید رازآلودگی، معنا فهمی، قدرت ذهن و براساس مبانی اسلامی بنگریم، می‌توانیم این عشق، جاذبه و هیبتی که به تصویر کشیده شد را هیبت فاطمی بدانیم از این رو مریم مقدسی که سایه‌اش در فیلم دیده می‌شود ظهور یک حقیقتی به نام زهرا(س) است.

 

دشتی افزود: با نگاه عرفانی رازآلودگی و با توجه به این منظر، هر عنصر مقدسی را مشاهده کنیم با خدا، پیامبر و اهلبیت(ع) مرتبط است و با عنایت به این جایگاه معرفتی هر خوبی از آنان نشأت می‌گیرد. بنابراین با این تحلیل، حضرت مریم(س) سایه حضرت فاطمه(س) و زن خوب، جلوه حضرت فاطمه(س) است.

 

وی با بیان این که در ظاهر واقعی، آن سرزمین ربطی به حضرت فاطمه(س) ندارد، ادامه داد: با توجه به این که همه عالم متعلق به خداست و همه جای عالم می‌تواند محل ظهور اراده الهی باشد از این رو این واقعه می‌توانست هر کجای دنیا روی دهد.

 

این تحلیلگر مسائل فرهنگی و اجتماعی در پایان گفت: به لحاظ هرمنوتیک(دانش ترجمه) این مهم است که ما از متن فیلم چه فهم و برداشتی داریم. ما از متن این فیلم، پاکی و قدرت معنوی فاطمه را دیدیم، پس هرکس اختیار دارد از این فیلم، فاطمه(س) بفهمد و تأثیر بپذیرد. بر اساس این نظریه مخاطب می‌تواند آن شخصیت را حضرت فاطمه(س) حساب کند و کسانی که می‌گویند این واقعه و فیلم ربطی به حضرت فاطمه(س) ندارد هم درست می‌گویند.

 

در این نشست اهالی سینما و شرکت کنندگان نیز سوالات، دیدگاه‌ها و نظرات خود را درباره فیلم بیان کردند.

 

واقعه معروف به «تجلی بانوی تسبیح»(فاطیما) اوایل قرن بیستم در کشور پرتغال رخ می‌دهد. در سیزدهم اکتبر ۱۹۱۷ جمعیتی حدود 70 هزار نفر از منطقه روستایی فاتیما(فاطیما) واقع در غرب این کشور، شاهد یک معجزه‌ی بزرگ بودند. لوسیا دوسانتوس به‌همراه ژاسینتا و فرانسیسکو مارتو، سه کودک ۷، ۹ و ۱۰ ساله بودند که به هنگام کار و چوپانی در مزرعه، بانویی نورانی با لباس سفید و تسبیح به دست را مشاهده می‌کنند. بانو به کودکانِ وحشت‌زده می‌گوید از بهشت آمده و از آنها می‌خواهد تا سیزدهم هر ماه در همان محل دیدار کنند. ژاسینتا و فرانسیسکو راز دیدار با زنی را که گمان می‌برند مریم مقدس باشد، برای والدینشان فاش می‌کنند و خبر در منطقه می‌پیچد و ...

 

هرچند تاکنون آرا و تحلیل‌های متفاوتی درباره واقعه «بانوی تسبیح» یا «بانوی فاطیما» بیان شده اما اسناد دقیق و شاهدان عینی پرشمار، این معجزه را انکارناپذیر ساخته و همچنان این شهر و جایگاه مقدس بانو فاطیما، زیارت‌گاه تعداد زیادی از مؤمنان به این اعجاز و بانو فاطیما است.