به گزارش روابط عمومی حوزه هنری استان یزد، فائزه زرافشان از شاعران فعال، پویا، توانمند و خوش قریحه استان یزد است که دو بار توفیق حضور در دیدار شاعران و اساتید ادبیات فارسی با رهبر معظم انقلاب اسلامی را داشته و در محضر ایشان به شعر خوانی پرداخته است. وی متولد شهرستان میبد و دارای مدرک لیسانس فلسفه از دانشگاه تهران و فوق لیسانس فلسفه تعلیم و تربیت از دانشگاه تربیت معلم تهران است. این شاعر آئینی عضویت در آفتاگردانهای شهرستان ادب در دوره چهارم و تکمیلی، داور جشنواره انسان تمام در بخش کودک و نوجوان، برگزیده جشنواره شعر و داستان جوان سوره، کسب عنوان برگزیده کنگره شعر توحیدی و جشنواره مکتب گمنامی را در کارنامه دارد.
با این بانوی شاعر درباره مسائل مختلف از جمله دیدار با رهبر انقلاب و توصیههای ایشان به شعرا و همچنین وضعیت امروز شعر استان یزد گفتوگویی انجام دادهایم که میخوانید:
سرودن شعر را چگونه و از چی زمانی آغاز کردید و بیشتر در چه موضوعی شعر میگویید؟
من از نوجوانی به شعر علاقهمند بودم و شروع شعر گفتنم برمیگردد به دورهی دبیرستان و جلسات نقد شعری که در انجمن اسلامی دانشآموزی شهرستان میبد برگزار میشد؛ دبیری این جلسات را حجتالاسلام زکریا اخلاقی و آقای میری برعهده داشتند. سرودههای من بیشتر در حوزه شعر کلاسیک و قالب غزل بوده و موضوع بیشتر آثارم آئینی است.
چند کتاب از آثارتان منتشر شده و در حال حاضر چه مینویسید؟
من چهار عنوان کتاب دارم. مجموعه غزل «آشیان آسمان» که به همت حوزه هنری استان یزد توسط انتشارات سوره مهر چاپ شده و سه کتاب نیز در حوزه شعر کودک با عناوین «نامههای قشنگ»، «خانه قبلی، خانه بعدی» و «من توی آینه جا نمیشم» منتشر کردهام و در حال حاضر دومین مجموعه غزل آئینیام تقریبا آمادهی چاپ است و مشغول جمعآوری اولین مجموعه اشعارم با موضوع مقاومت و اولین مجموعه شعر آزاد هستم.
شما از جمله شاعران یزدی بودید که نیمه رمضان امسال در دیدار شاعران و اساتید ادبیات فارسی با رهبر معظم انقلاب حضور داشتید، از حال و هوای آن محفل معنوی بگویید. چه شعری در محضر ایشان خواندید و بازخوردشان چه بود؟
انشاءالله تمام شاعران علاقهمند، روزیشان شود و خودشان با چشم خود این فضا و محفل خاص و نورانی را ببینند. شاید شاعران دیدگاههای مختلفی در مورد این محفل داشته باشند، برای بنده حقیقتا وجههی دیدار رهبر عالیقدر و زیارت ایشان پررنگتر و ارزشمندتر از همه چیز است.
در آن نشست من یک شعر سپید کوتاه در مورد کویر و یک غزل با موضوع زن و حجاب خواندم که بحمدالله مورد رضایت رهبر واقع شد. ایشان فرمودند که بیت اول را دوباره بخوانم و مصراع «زبان مادریام، شعر بینقاب من است» را تحسین کردند.
درباره توصیههای رهبر معظم انقلاب به شاعران به ویژه بانوان شاعر بفرمایید؟
رهبر عالیقدر ما، نکات ارزشمندی در مورد اهمیت شعر فرمودند از جمله اینکه: «لذّتی که انسان از شعر خوب میبرد، جزو برترین لذّتها است». همچنین افزودند: «شعر یک رسانه اثرگذار و ماندگار است. امروز البتّه رسانهها مختلفند، لکن شعر جای خودش را دارد؛ هیچ کدام از رسانهها، مثل شعر، تأثیرگذار به معنای خاص نیستند، یک بار شما فیلم را دیدید، دو بار دیدید، دیگر تمام میشود، امّا هزار سال این شعر باقی میماند. این، خصوصیّت شعر است».
ایشان در اواسط بیاناتشان به «استبداد غرب» اشاره کردند و بعد فرمودند: «دشمن میخواهد تدیّن زن را، حیای زن را تضعیف کند؛ حالا راجع به زن یکی از خانمها خواندند و چقدر هم خوب؛ واقعاً باید از اینجور کارها زیاد اتّفاق بیفتد، خیلی باید انجام بگیرد».
با وجود اینکه این ابهام برای بنده و خانم سپهکار باقی ماند که خطاب رهبر به کداممان بود، چون هر دو، شعر با موضوع زن خوانده بودیم؛ اما در هر حال جان مطلب، اهمیت سرودن از موضوعات مبتلابه جامعه و به هنرمندانهترین شیوه بود و هست.
در آخر نیز از شاعران خواستند که در مواجهه با مسائل، احساساتی نشوند، فکر کنند و صحنه را درست شناسایی کنند و در مقابل آنچه وجود دارد احساس تکلیف کنند، آن تکلیف را با هنری که خودشان دارند انجام دهند.
به نظر شما حوزه هنری چگونه می تواند در جریان شعری کشور تأثیرگذاری بیشتری ایفا نماید و به حرکت رو به رشد شعر کشور کمک کند؟
حوزهی هنری این ظرفیت را دارد که بتواند مشعل شعر انقلاب، شعر آئینی و شعر فاخر را روشن و پرفروغ نگهدارد، کما اینکه تاکنون چنین بوده؛ و هنوز هم جای پیشرفت فراوان است. برگزاری جلسات نقد شعر، فراهم آوردن فضاهای الهامبخش برای سرودن شعرهای بهتر (اردوها، دورههای آموزشی، دیدار با اساتید شعر و ...)، تشویق شاعران جوان و نوجوان و بها دادن به استعداد آنها به ویژه در عصری که دشمنان با تهاجم و تبلیغات در صدد ربودن افکار و اذهان جوانها هستند، میتواند بسیار راهگشا و مؤثر باشد.
نظر شما در مورد جایگاه شعر استان یزد چیست؟
شعر یزد، بحمدالله شعری نجیب، قدرتمند و رشدیافته است. در شعر شاعران یزد، عصمت واژگان، محکمی زبان و فاخر بودن مضمون با هم جمع شده است. اگر چه هنوز جای رشد و پیشرفت فراوان است و این به سبب اقتضاء و ظرفیت والای زبان فارسی و پایانناپذیری مفاهیم و مضامینی است که در جهان وجود دارد.
به نظر شما در برهه کنونی وظیفه یک شاعر در قبال ملت، کشور، استان و حتی منطقه زیستش چیست؟
شاعر زبان گویای جهانش است. شاعر اگر بتواند با ابزار هنر و جادوی کلام برای احقاق حق، بالا بردن کلمهی توحید و پیشرفت جامعهاش قدمی بردارد، رسالتش را به انجام رسانده است. در غیر این صورت، شاید در ابتدا با شعرش هیاهویی به راه اندازد، اما جاودانگی مختص به جریان حق است و کلام و بیان و زبانی که بر این مدار بچرخد.
دیدگاه شما در مورد شعر انقلاب اسلامی و شعر آیینی چیست؟
شعر انقلاب اسلامی و شعر آئینی، هر دو در جایگاه بسیار فاخر و ارزشمندی قرار دارند. آثار درخشانی، توسط شاعران بالاخص جوان مشاهده میشود که به این دو موضوع پرداختهاند. البته همواره شاعران باید پاسبان این دو گونه شعر باشند تا شعر انقلاب و شعر آئینی از آفاتی همچون شعار زدگی، سطحینگری و ... پیراسته بماند. اگر به جایی برسیم که هر شاعر باور داشته باشد که گل سر سبد اشعارش، شعر آئینی و انقلابی اوست و حقیقتا هم به لحاظ ادبی و محتوایی اینچنین باشد، آن نقطه، نقطهی مباهات و مطلوب ماست.
در این عصر منتهی به ظهور، سعادتمند آن شاعر و شعری است که به چشم حضرت ولیعصر عجلاللهتعالیفرجهالشریف بیاید و زمینهساز ظهور باشد.
اشعاری که فائزه زرافشان در دیدار شاعران و اساتید ادبیات فارسی با رهبر انقلاب خواند به شرح ذیل است؛
شعر سپید کوتاه:
نه آرایش جنگل دارد،
نه خوشرقصی دریا
کویر، طفل سربهراه آفرینش است
غزل:
زنم که آینهگی، حسن انتخاب من است
زبان مادریام، شعر بینقاب من است
به لمس شاپرکی تازه میشود جانم
خمیدن قد گلبوتهای عذاب من است
همین تبسم آرام، چای عطرآگین،
همین نشاندن گل، کار پرثواب من است
همین حضور، همین از نفس نیفتادن،
به روز واقعه معنای انقلاب من است
سوال میکنی از حاصل صبوریهام
و خندههای خوش کودکم جواب من است
منم که دیده به فردای روشنی دارم
و چشم کودک من سوی آفتاب من است
منم که میشکفم در زلال پاکیها
که خار چشم همه دشمنان حجاب من است